Plantun de Prouvènço

Pèr coumpara dos planto d'encò nostre

Iris foetidissima & Phyteuma charmelii

fotò
fotò
Coutello(-pudènto)

Iris foetidissima

Iridaceae

Noms en français : Iris fétide, Iris gigot.

Descripcioun :
Aquesto coutello trachis en mato dins li relarg fres, souvènt proche d'aigo. Fai de flour pas trop grando en raport emé sa taio e la de si fueio (tambèn larjo fin qu'à 4 cm). Fai de poulìdi grano coulour d'arange que se vèson de tèms en ivèr, alor que la flourido èi pulèu courteto.

Usanço :
La coutello-pudènto, coume tóuti li planto de sa famiho, èi di proun empouisounanto. Soun pulèu li bèsti que, de cop que i'a, s'empouisounon emé lou fen seca. Caup d'alcalouïde dangeirous que dounon de fouiro sanguinouso. De la touca pòu faire de dermatito.

Port : Grando erbo
Taio : 50 à 80 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Iris
Famiho : Iridaceae


Ordre : Aspargales

Coulour de la flour : Vióuleto
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 5 à 6 cm
Flourido : Printems - Estiéu

Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 700 m
Aparado : Noun
Mai à juliet

Liò : Bos fres - Ribiero - Baragno - Órle de bos
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Mediterrano-Atlantico
Ref. sc. : Iris foetidissima L., 1753

fotò
fotò
Rapounchoun(-de-Charmeil)

Phyteuma charmelii

Campanulaceae

Noms en français : Raiponce de Charmeil, Herbe d'amour.

Descripcioun :
Poulit rapounchoun que trachis en pichòti mato dins li paret, li roucas e roucaio de montagno. Pendoulo souvènt en fin de sesoun. I'a dos meno de fueio : li d'en bas emé un pecou, soun proun larjo emé un bord denta alor qu'aquéli de la cambo soun en long, pu primo e un pau en lanço.

Usanço :
Dèu èstre manjadisso coume lis àutri rapounchoun e bessai vertuouso, pamens avèn ges d'entresigne segur.

Port : Erbo
Taio : 5 à 40 cm
Fueio : basalo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Phyteuma
Famiho : Campanulaceae


Ordre : Asterales

Coulour de la flour : Bluio
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 2 à 3 cm
Flourido : Printèms - Estiéu

Sòu : Ca
Autour basso e auto : 800 à 2300 m
Aparado : Noun
Jun à avoust

Liò : Paret - Roucas - Baus
Estànci : Subremediterran à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Ouèst-Éuropenco
Ref. sc. : Phyteuma charmelii Vill., 1785

Partisoun en Prouvènço : CCC à C : mai o mens coumuno ; R à RRR : pulèu o forço raro ; "ges" dins aquéu relarg.
fotò Rose Plano Auto Basso Safrouso Preaupenco Marino Aup
ges
ges
ges
ges
ges
RR
C
CC

Iris foetidissima & Phyteuma charmelii

C
CC
R
R
R
ges
ges
ges

Coumpara Coutello(-pudènto) emé uno autro planto

fotò

Coumpara Rapounchoun(-de-Charmeil) emé uno autro planto

fotò